#Lager ziekteverzuim op scholen door het vergroten van werkgeluk
Scholen die hoger scoren op werkgeluk hebben 1,6 procentpunt minder ziekteverzuim. Dat lijkt misschien weinig, maar het komt neer op bijna een kwart minder verzuim vergeleken met andere scholen. Als we het verzuim over de hele primaire onderwijssector met dit percentage kunnen verlagen, betekent dat 2.240 minder fte verzuim per jaar* en een besparing van 161 miljoen euro**. De moeite waard dus om meer aandacht te besteden aan vergroten van werkgeluk voor leerkrachten!
Deel deze pagina:
#Werkgeluk onderzoeken
Maar hoe meet je werkgeluk? Daarvoor heeft Klassewerkplek een onderzoek ontwikkeld. In dit artikel vragen we de oprichter Paul Baan welke inzichten het Klassewerkplek-onderzoek scholen biedt. En hoe besturen en schoolleiders dit kunnen inzetten om verzuim te verlagen.
#Indicatoren van werkgeluk
Het Klassewerkplek-onderzoek is gebaseerd op het werk van emeritus hoogleraar Ruut Veenhoven van het Erasmus Happiness Economics Research Organization (EHERO). Hij onderzoekt sinds de jaren ‘70 (werk)geluk en heeft wetenschappelijk bewezen dat werknemers beter presteren als ze gelukkig zijn op hun werk. Klinkt logisch, maar hij heeft ook aangetoond dat ze daardoor minder vaak ziek zijn, minder werkdruk ervaren en zich meer betrokken voelen dan collega’s die minder werkgeluk ervaren. Uit de uitgebreide database met voorspellende voorwaarden voor werkgeluk van EHERO heeft Paul Baan de meest relevante voor het Nederlandse basisonderwijs geselecteerd. Daaruit blijkt dat leerkrachten vooral gelukkig worden van:
- professionele autonomie
- een omgeving waarin ze zichzelf richting een doel kunnen sturen en ontwikkelen
- een leidinggevende die daarvoor de juiste context schept
“Samengevat bepaalt vooral het gevoel zelf aan het stuur te zitten, de mate van werkgeluk.”, licht Paul toe. In het onderzoek van Klassewerkplek vullen onderwijsprofessionals vragen in gerelateerd aan deze voorspellende voorwaarden. Dit jaar wordt het onderzoek voor de zesde keer uitgevoerd. Scholen die hoog scoren op werkgeluk, mogen zichzelf Klassewerkplek noemen.
Wist je dat
Om te onderzoeken of het werkgeluk ook echt invloed heeft op het verzuim, vergeleken de VfPf data-experts de verzuimpercentages van bijna 100 Klassewerkplek-scholen met het gemiddelde van scholen in Nederland. De uitkomsten liegen er niet om. Het ziekteverzuim is bijna een kwart lager dan gemiddeld! Dat verschil is nog steeds significant als we rekening houden met allerlei andere factoren zoals schoolgrootte, gemiddelde leeftijd en regio, aldus het datateam van VfPf.
#Goed werkgeverschap bepaalt werkgeluk
Als we het ziekteverzuim in het onderwijs willen terugdringen is inzetten op werkgeluk van belang. De voorspellende voorwaarden zijn de sleutel voor meer werkgeluk, maar hoe stuur je hier als bestuur en leidinggevende op?
Uit interviews en de Tjipcast, een podcast over het onderwijs, blijkt dat schoolleiders van Klassewerkplek-scholen actief bezig zijn om zowel de onderwijsprofessional als de mens daarachter te zien en te ondersteunen. Een voorbeeld hiervan is schoolleider Inge van Mook- Klein Douwel die in een interview vertelt dat ze een leerkracht naar huis stuurde na een sterfgeval in de familie. Hoewel dat buiten de standaardmogelijkheden van de cao viel en haar voor een acuut vervangingsprobleem stelde, zocht ze toch een creatieve oplossing om verlof te geven. Omdat ze zag dat de leerkracht op dat moment tijd voor zichzelf nodig had. Daarmee laat ze zien oog voor zowel de leerkracht als de mens te hebben; niet voor niks is haar Kindcentrum Sterrebos al vier jaar op rij Klassewerkplek.
Een ander voorbeeld is schoolleider Michelle Brown van De Driemaster in Almere. Op een onderwijscongres vraagt zij de aanwezigen om de namen van hun teamleden op te schrijven. En vervolgens bij elk van hen hun ontwikkelambities te noteren. “En daar gaat het om”, zegt Paul, “Weten als schoolleider wat teamleden willen. Weet u van uw teamleden wat ze nodig hebben? Is hun thuissituatie daarin ondersteunend of beperkend? Kunt u daarin meedenken?”
#Succesvol verzuim aanpakken
Om de juiste context te creëren waarin een leerkracht kan presteren, en zichzelf kan ontwikkelen, is het belangrijk dat schoolleiders en bestuur zichzelf in de spiegel durven aankijken. Door de ogen van de leerkrachten.
Houd het vlammetje waarmee ze het onderwijs in kwamen, gaande
“Het principe van goed werkgeverschap is relatief simpel.” zegt Paul Baan. "Leerkrachten hebben gekozen voor onderwijs omdat ze iets willen betekenen voor de maatschappij. Het zijn vakmensen met een hbo-opleiding en passie. De taak van de schoolleider is om hen de optimale context, middelen en kaders en doelen te bieden waarin ze zo goed mogelijk kunnen presteren. Loop dus vooral niet in de weg door van alles voor ze te verzinnen en te micro-managen, maar houd het vlammetje waarmee ze het onderwijs in kwamen, gaande.”
Magneet voor nieuwe leerkrachten
De rapportage van Klassewerkplek biedt scholen en besturen transparantie over hoe leerkrachten hun werk en werkomgeving ervaren en wat er nog beter kan. De scholen die het stempel Klassewerkplek krijgen, blijken in de praktijk een magneet te zijn voor nieuwe leerkrachten. Zij kampen met weinig openstaande vacatures “Maar het gaat er niet om of een school het stempel Klassewerkplek krijgt.”, zegt Paul Baan: “Het gaat erom te werken aan de voorwaarden voor werkgeluk. Het verzuimpercentage van primair onderwijs ligt minimaal 2% hoger dan in vergelijkbare (kennis)sectoren. Dat is niet nodig! Laten we proberen dat percentage gelijk te trekken met de andere sectoren door het werkgeluk te verbeteren. Daarmee besparen we op jaarbasis 268 miljoen, die we weer kunnen investeren in het onderwijs!”
#Is uw school een Klassewerkplek?
Wilt u het werkgeluk op uw school verbeteren? Begin dan met het meten van het nulpunt en meldt u aan met alle scholen binnen uw bestuur. De rapportages (per school en voor de hele organisatie) geven handvatten voor verbeterpunten. Lees meer over het onderzoek en meldt u aan.
#Klassewerkplek en VfPf zetten samen in op werkgeluk en lager verzuim
Samen met Klassewerkplek zetten wij ons in voor het versterken schoolorganisaties waar iedereen met plezier aan het werk is en blijft. Het gezamenlijke doel is om onderwijspersoneel te behouden en verzuim te verminderen. Klassewerkplek helpt hierbij door jaarlijks inzicht te geven met hun onderzoek. De adviseurs van VfPf kunnen u helpen met de verbeterpunten die uit het onderzoek komen. Zij weten wat werkt en denken met u mee om samen te komen tot een effectieve aanpak. Zodat u snel en gericht aan de slag kunt. Neem gerust contact op met een adviseur van uw regioteam van VfPf.
