#Wat kunnen we leren van scholen met een laag verzuim?
Begin 2020 brachten VfPf en Regioplan het rapport ‘Schoolvoorbeelden: best practices aanpak verzuim’ uit, dat inzicht geeft in verzuim op scholen. Een standaard recept voor lager verzuim is er niet. Er is wel één belangrijke succesfactor: aandacht voor de mens. Dat ervaart ook Stichting Scala, een schoolbestuur voor basisonderwijs in de gemeente Heusden.
Deel deze pagina:
#Cultuurverandering
Hoge verwachtingen in de samenleving zorgen er binnen organisaties voor dat mensen bang zijn om niet als mens gezien worden, maar als hun functie. Met alle eisen die daarbij horen. Er ontstaat een angstcultuur als werknemers vrezen enkel afgerekend te worden op output. Een cultuur waar Scala vanaf wil in het onderwijs. De stichting maakte de laatste jaren zelf een flinke omslag op het gebied van personeelsbeleid, vertelt de verantwoordelijke beleidsmedewerker Milo Bernard. “Onze visie is veranderd. Human Resource Management (HRM) maakte plaats voor HBM: Human Being Management. Onze mensen zijn onze rijkdom, niet
slechts een hulpmiddel. Wij bieden ze vertrouwen en ruimte om te ontwikkelen. Dat heeft grote effecten in de organisatie; het ziekteverzuim zakte bijvoorbeeld in drie jaar tijd van 5,7% naar 2,62%.”
#Samenwerken om te winnen
“Competenties hoeven niet állemaal bij íedere persoon te liggen”, aldus Milo. “Ik vergelijk het graag met voetbal: een team met elf sterspelers hoeft niet per definitie te winnen. Alleen als ze goed samenspelen, maken ze kans. Dat geldt ook in het onderwijs. Van schoonmaakhulp tot directeur: iedereen draagt iets waardevols bij. Als er één schakel wegvalt, functioneert het geheel minder goed.
We moeten het samen doen.” Scala vond in HBM en haar unieke assessment – de Analytical Competence Tool (ACT®) – een geschikte methode om meer inzicht te krijgen in de krachten en kansen van hun medewerkers. “We zijn klein begonnen, maar ondertussen heeft vrijwel iedere Scala-medewerker het assessment gedaan”, vertelt Milo. Voor Scala hielp deze methode om veel meer en veel dieper met elkaar in gesprek te gaan. En dat is precies waar de stichting de vruchten van plukt. “Er ontstond open
communicatie, mensen durfden zich kwetsbaarder op te stellen. Meer inzicht in persoonlijkheden, competenties én ontwikkelkansen helpt ons bovendien om onze medewerkers gerichter in hun kracht te zetten. Iedereen heeft namelijk eigen sterktes, die willen we optimaal benutten. De een is goed met financiën, een ander in IT. Daarom zijn we in clusters gaan werken, complementair
aan elkaar. Iedereen heeft een taak gekregen waar hij of zij energie van krijgt en die past bij de eigen competenties. Dit nam veel druk weg. En stress en spanning zijn belangrijke oorzaken van verzuim in het onderwijs.”
#Minder verzuim, meer geld voor onderwijs!
Een medewerker die lekker in zijn vel zit, meldt zich minder vaak ziek. En als je geen verzuim hebt, heb je geen vervangers nodig en blijven de kosten daarvoor laag. Één % minder verzuim staat in onze organisatie voor een besparing van drie ton, legt Milo uit. “Wij zijn eigenrisicodrager en hebben door de verzuimverlaging al bijna negen ton minder loonkosten gemaakt voor de inzet van vervangers. Onze scholen hebben een deel van dit bedrag als ‘vervangingsbudget’ gekregen. De directeur en het team mogen wat er van dat bedrag overblijft naar eigen inzicht binnen de school uitgegeven aan duurzame inzetbaarheid. Bijvoorbeeld aan workshops, massages, gezonde lunches of extra ondersteuning om de werkdruk te verlagen. Door vervangingskosten te
verlagen, kunnen we meer uitgeven ‘aan de voorkant’. Bijvoorbeeld aan preventie, om te voorkomen dat mensen uit gaan vallen.”
#Hobbels op de weg
Wie iets nieuws probeert, kan op drempels stuiten. Ook bij Scala ging de cultuuromslag niet altijd zonder slag of stoot. “Toen de AVG kwam, stuitten we wel op wat weerstand in de organisatie”, herinnert Milo zich. “We hebben ons gebogen over privacy. Het is – juist met deze methode – van belang om een veilige omgeving te bieden. Daarom hebben we een speciaal systeem ontwikkeld rondom
onze (HBM-gerelateerde) data. Iedere werknemer bepaalt zelf wie de gegevens mag inzien. In de praktijk zien we dat veel mensen openstaan voor transparantie als ze weten dat het veilig is. Zeker als ze eenmaal zien tot welke resultaten het kan leiden. Het helpt ook dat onze directeurbestuurder en de rest van de directie zichzelf óók openstellen.” HBM werkt voor Scala, dankzij het enthousiasme en draagvlak bij het bestuur.
#Aan de slag
Zelf aan de slag? Kies dan voor een aanpak die past bij uw school en bestuur. Wist u dat VfPf ook de nodige ondersteuning biedt op het vlak van duurzame inzetbaarheid? Neem contact op met uw regiocoördinator.
#Over ziekteverzuim in het PO
Kom alles te weten over verzuim in het onderwijs, van praktische informatie als cijfers en uitleg tot inspirerende praktijkverhalen en handige downloads.
Dit artikel is eerder verschenen in de Rentree 107.
