#"Maak arbobeleid tot levend integraal beleid in het PO"

Artikel

Arbobeleid is het fundament van personeelsbeleid. Werkgevers in het primair onderwijs moeten ‘arbo’ niet alleen associëren met losliggende kabels, brandpreventie en luchtkwaliteit, maar hun arbobeleid ook verbinden met vitaliteit en duurzame inzetbaarheid.

Deel deze pagina:

#Arbeidsomstandigheden steeds vaker onderdeel van personeelsbeleid

Het grootste arborisico in het primair onderwijs is psychosociale arbeidsbelasting, waaronder werkdruk, pesten en agressie. Daarom is het belangrijk op op scholen een voortdurende dialoog te creëren over veiligheid en welzijn en hierbij zowel bestuur als medewerkers verantwoordelijkheden te geven. Kortom: zorg voor een integraal beleid dat leeft.

#Arbobeleid binnen het PO

‘Arbobeleid is het beleid dat een werkgever binnen zijn bedrijf voert op het gebied van arbeidsomstandigheden. Een goed arbobeleid beperkt de gezondheidsrisico’s in het bedrijf, vermindert het ziekteverzuim en bevordert de re-integratie na ziekte’, meldt het Arboportaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. “In het bedrijfsleven is het voeren van arbobeleid vanzelfsprekend”, vertelt Ger Smeets, adviseur Arbeid en Vitaliteit bij het Vervangingsfonds. “Ook in het primair onderwijs moeten besturen ervoor zorgen dat hun medewerkers veilig en op een gezonde manier kunnen werken, maar daar is arbobeleid nog niet overal vanzelfsprekend.” Naast dat het voeren van arbobeleid van belang is om schade en ongevallen op de werkvloer te voorkomen, heeft het nog andere positieve effecten voor organisaties. Zo presteren medewerkers beter als ze zich veilig voelen en comfortabel kunnen werken. Dat komt de leerlingen en de sfeer op school ten goede. En dat zorgt uiteindelijk weer voor meer werkplezier, meer vitaliteit en werkgeluk.

#Open dialoog

“Hoe beter een leerkracht in zijn vel zit, met des te meer plezier gaat hij naar zijn werk. Schoolgebouwen waarin de laatste tien jaar niet is geïnvesteerd, hebben invloed op de medewerkers en de sfeer in de school. Het is echt aantrekkelijker om les te geven in een aangenaam en proper schoolgebouw dan in een pand waarin weinig aandacht is voor een veilige en gezonde omgeving.” Zo komt Ger uit bij de grondbeginselen van de RI&E en Quickscan die volgens hem zowel de harde kant (veiligheid en leefbaarheid in en om het gebouw) als de zachte kant (hoe voelen medewerkers zich en hoe gaan ze met elkaar om) beslaan. “Het is een totaalpakket dat de sfeer en het imago van een school kleurt. Medewerkers én kinderen gun je een volledig pakket.” De kentering naar geïntegreerd beleid is belangrijk. “Als je medewerkers vitaal wilt houden en aan je organisatie wilt binden, dan moet je in zowel de harde als zachte kant investeren om ze te behouden voor het vak”, gaat Ger verder. “Stimuleer daarom op scholen de dialoog. Als mensen open met elkaar communiceren over wat het werk aantrekkelijk kan maken leidt dat tot verbeterpunten. Sommige bestuurders zien de raakvlakken tussen arbeidsomstandigheden en goed personeelsbeleid en gaan ermee aan de slag. Maar veel scholen kunnen op dit terrein nog wel een verbeterslag maken. Met aandacht voor de harde en zachte kant kan een school met een geïntegreerd personeels-/arbobeleid heel ver komen.”

#Verantwoordelijkheden in beleid en uitvoering

Om het beleid en de uitvoering ervan verder te verbeteren, hebben zowel werkgever als werknemer verantwoordelijkheden. Zo is het aan de werkgever om ervoor te zorgen dat onder andere de gebouwen op orde zijn en medewerkers de ruimte krijgen om te investeren in hun persoonlijke ontwikkeling. Maar medewerkers hebben daarin zelf ook een taak. Zo nemen medewerkers steeds vaker zelf de verantwoordelijkheid voor hun duurzame inzetbaarheid en werkplezier. Ze willen kundig blijven in hun vak en duurzaam vitaal voor de klas blijven staan. Daarbij kijken ze niet langer afwachtend naar de directeur, maar nemen zelf het initiatief om een opleiding te volgen of ongewenste arbeidsomstandigheden aan te kaarten. De werkgever kan dat dan weer faciliteren. Medewerkers zijn 95% van het kapitaal in scholen. Daar moet je goed voor zorgen. De koppeling van arbobeleid aan personeelsbeleid is daarom wezenlijk.

#Levend beleid

Elke organisatie verdient een geïntegreerde aanpak. Bij integraal beleid geeft een school aan dat alles met elkaar samenhangt: vitaliteit, duurzame inzetbaarheid, arbobeleid, gesprekkencyclus et cetera. Dat is prettig voor de organisatie, de medewerkers en de kinderen. Je hebt er niks aan als medewerkers ziek worden en er is geen vervanger te vinden. Dat verhoogt de werkdruk alleen maar. Zo’n totaalpakket levert een continue, effectieve dialoog op wat het beleid levend houdt. Juist dat is essentieel.

#RI&E en Quickscan: de APK voor jouw school

In het licht van geïntegreerd beleid hebben de RI&E en Quickscan een belangrijke signaalfunctie. Het zijn peilstokken in de motor van de organisatie. Ze geven de organisatie informatie over hoe ze ervoor staat, maar dat is nog geen uitvoering van beleid. Met de wetenschap over wat wel en niet goed gaat, begint het pas: praat erover met elkaar. Ger vergelijkt de RI&E en Quickscan met de jaarlijkse APK van een auto. “Met een auto die niet is goedgekeurd, mag je de weg niet op. Zo is het ook bij een RI&E. De punten die bij de organisatie-APK niet goed zijn, worden opgenomen in het plan van aanpak en moeten worden verbeterd . De RI&E-cyclus van vier jaar neem je op in het bredere integraal beleid. Een speciaal daarvoor aangestelde werkgroep of preventiemedewerker kan de uitvoering ervan bewaken. Het is dan wel raadzaam om voor vier à vijf jaar dezelfde persoon als preventiemedewerker aan te stellen en dit in het beleid op te nemen. Maak het niet te moeilijk en begin gewoon. Ga met de Arbomeester en de Quickscan aan de slag en zie het niet als extra werk. Het levert de organisatie altijd winst op en ingangen om de juiste dingen aan te pakken. Zo ontwikkel je gaandeweg een goed integraal en actueel beleid.”

#VfPf kan ondersteunen

Het (arbo)beleid goed integraal aanpakken kan samen met VfPf. De adviseurs hebben ruime ervaring op dit gebied en kunnen scholen helpen bij het nemen van de juiste stappen om te komen tot een goed integraal beleid. Een geïntegreerd beleid voor veilig en gezond werken vindt zijn oorsprong in de missie en visie van de organisatie. “Waar wil ik met mijn school naartoe en hoe?” Dat komt eerst op papier en krijgt vervolgens handen en voeten in de praktijk. Belangrijk hierbij is dat bestuurders en directeuren nadenken over wat voor school en wat voor werkgever ze willen zijn, wat ze binnen een bepaalde periode willen bereiken, wat voor soort personeel ze willen en wat ze voor ogen hebben met hun arbo- en personeelsbeleid. Vervolgens worden samen de bestaande beleidsplannen doorgenomen en worden deze toegespitst op dat wat scholen willen zijn en willen bereiken. Door de gerichte, open vragen die de adviseurs stellen komt er bovenin de organisatie iets in beweging. Betrek hier als organisatie ook op tijd je medewerkers bij. Een levend arbo- en personeelsbeleid maak je samen. Dat zorgt voor een gezonde, vitale school voor iedereen